Te midden van uitbundige natuurpracht ligt het pittoreske dorp Steinbach (letterlijke betekenis: steenbeek of “ruisseau des pierres). Gelegen aan de Oostelijke Ourthe, omgeven door een schitterend bosrijk landschap, is het een van de mooiste dorpen van de Ardennen.
Eeuwenlang – van de 13e eeuw tot aan de Franse Revolutie – was Steinbach, gelegen in het Land van Houffalize, het middelpunt van de regio, doordat de heren van Steinbach de bevoegdheid hadden om recht te spreken.
De sporen uit het verleden geven het dorpje tot de dag van vandaag een bijzondere allure. Het idyllische Steinbach heeft een gezellige dorpskern, waar u met de gemoedelijke sfeer van de Ardennen kunt kennismaken.
Voor wie de romantische sfeer van vroeger wil proeven, genieten van ongerepte natuur en nader wil kennis maken met de rijke historie van het dorp en het omringende Land van Houffalize, is Steinbach een ideale uitvalsbasis.
Rijk aan historisch erfgoed
Steinbach staat bekend om zijn rijk historische verleden. Het dorp lag in vroeger tijden nabij de oude Romeinse weg die de steden Reims en Keulen met elkaar verbond, en wordt dan ook al sinds de eerste eeuw bewoond. Archeologische opgravingen in de regio hebben een Romeins graf en fundamenten van een klassieke Romeinse villa uit die tijd blootgelegd.
De Romeinen hanteerden reeds een kadaster, waarin het land in rechthoekige percelen met een gelijke oppervlakte werd ingedeeld. Deze percelen werden afgebakend en ingedeeld met behulp van onder andere grenspalen, hagen, muren en greppels. Ook in de omgeving van Steinbach zijn hier de sporen nog van te zien. (1) Uit deze indeling is uiteindelijk het dorp Steinbach gegroeid.
Vanaf de derde eeuw kent de regio, ook als gevolg van klimaatverandering en het verzwakken van het Romeinse Rijk, een economische terugval. De landbouw neemt af en de bouw van stenen gebouwen maakt plaats voor eenvoudigere houten onderkomens.
Pas in de 17de eeuw breekt er een nieuwe bloeiperiode aan voor Steinbach. Aan de nieuwe weg tussen Rouvroy en Limerlé bouwen adellijke heren hoeven en herenboerderijen, in het bijzonder Chateau de Steinbach (Beurthé ) en Château-ferme du Mesnil, waaromheen het dorp organisch groeit. (2) U zult dan ook geïmponeerd raken door de andere bezienswaardigheden die patrimoniale bescherming genieten en het dorp een bijzondere allure geven.
Van buitengewone schoonheid en culturele waarde is het door het Waals Gewest als exceptioneel patrimonium geclassificeerd monumentaal orgel van de Parochiekerk Saint-Paul, dat in 2003 volledig werd gerestaureerd.
De begraafplaats aan de overkant van de kerk gelegen kent vele indrukwekkende tombes. Het is onder meer de laatste rustplaats voor de familie Schmitz, oud-eigenaren van het Chateau de Steinbach. Eveneens liggen hier begraven de vier broers Léonard (3). Het familiegraf Léonard-Luc herinnert aan de tragische gebeurtenissen van 6 januari 1945. Op die dag werd in opdracht van de Waalse nazileider Léon Degrelle (4), aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, de vier broers Leónard, jonge verzetsstrijders, geëxecuteerd.
Cultureel beschermd erfgoed is er in overvloed in Steinbach. Indrukwekkend is het 17e eeuwse Chateau du Mesnil met elegante windwijzers (één zelfs daterend van 1608). Het Chateau du Mesnil is feitelijk een gesloten hoeve met een Ardeens dak van chèrbins; dit zijn grote afgeronde leistenen.
Ook bezienswaardig is de 19e eeuwse hoeve Domaine La Ferme (5), tegenover Chateau de Steinbach, waar men vandaag de dag culturele activiteiten of outdoor activiteiten vanuit organiseert. De aanblik van de hoeve Domaine La Ferme geeft goed een overzicht van de bouwwijzen die Ardenner boeren rond 1860 ter beschikking stonden: plaatsing van de bouwvolumes en metselwerk, constructiedetails, de eenvoud van bouwvormen. Het geheel drukt een historische stempel op de aanblik van het dorp. Beide bouwwerken zijn opgenomen op de Belgische rijksmonumentenlijst en genieten patrimoniale bescherming.
Van een eenvoudige schoonheid is de rustieke dorpsfontein die nog tot de jaren ’60 dienst heeft gedaan als publieke watervoorziening. Het vrijstaand rustaltaar in het centrum en de in 1929 opgerichte Lourdesgrot aan de achterzijde van het Chateau de Steinbach doen vertrouwd aan in het dorpslandschap van Steinbach.
Tot slot biedt ook de Route de Rouvroy een schat aan bezienswaardigheden, zoals de fraaie en belangrijke 18e eeuwse hoeve La ferme d’en haut (6). Vermeldenswaardig zijn eveneens de langgevelboerderij uit 1829 en het oude schoolgebouw uit 1876, dat een fraai contrast vormt met de lokale architectuur van Steinbach.
Het groene hart van de Ardennen
Samen met 22 andere dorpjes vormt Steinbach de gemeente Gouvy, die maar liefst vier natuurgebieden omhelst. Steinbach is omsloten door het prachtige natuurreservaat van de Oostelijke Ourthe, gekend om zijn hoge biodiversiteit. Op steenworp afstand van Steinbach bevinden zich het natuurreservaat van Cornelysmillen, het beboste veenreservaat Chi Fontaine en het reservaat van de Glain.
Dit groene hart van de Hoge Ardennen beschikt over meer dan 300 kilometer aan bewegwijzerde wandelpaden dwars door de natuur (VVV Gouvy). U kunt er genieten van het heuvelachtige landschap, uitgestrekte valleien, rivieren met helder water, bossen en groene hoogvlaktes met prachtige uitzichten. Hier vindt u zeldzame plantsoorten, bijzondere vogels, Fjord poneys, Mergelland schapen en Galloway koeien. Met wat geluk is ook de zeldzame zwarte ooievaar waar te nemen.
1 Virginie Neuville, Evolution de l’habitat rural dans le village de Steinbach, Université de Liège, Faculté d’Architecture 2012, p. 13 – 14 onder verwijzing naar DUDANT A., Archéologie du paysage : le cadastre antique de Limerlé / Gouvy et les limites du domaine de Belsonancum, in SEGNIA, Tome XXIII, fasc. 4, Houffalize, SEGNIA, 1998
2 Virginie Neuville o.c., p. 13.
3 Le petit patrimoine de Gouvy, vol 3. Beho & Limerlé Éd.: Administration Communale de Gouvy – Bovigny 59 147-149.
4 Le petit patrimoine de Gouvy, vol 3. Beho & Limerlé Éd.: Administration Communale de Gouvy – Bovigny 59 147-149.
5 Le petit patrimoine de Gouvy, vol 3. Beho & Limerlé Éd.: Administration Communale de Gouvy – Bovigny 59, p. 151.
6 Le petit patrimoine de Gouvy, vol 3. Beho & Limerlé Éd.: Administration Communale de Gouvy – Bovigny 59 147-160.